Halaman

Jumat, 17 Agustus 2012

UMPASA/UMPAMA Hita Halak Batak

Pantun Hangoluan, Tois Hamagoan


Falsafah, Umpasa, &Umpama:

     FALSAFAH ni natua-tua imasongon tudosan alai godangan doi hasil ni angka pengalaman natua-tua najolo naboi gabe poda tarlumobi tu angka naumposo.
  • UMPASA ima songon pantun (Hata parjolo patorangkon hata parpudi) alai sasintongna hata pasu-pasu doi songon tangiang asa pasauton ni Amanta Debata, ai ganup namanghatahon Umpasa (pasu-pasu) ingkon tongtong do diakui dibagasan rohana na Debata do silehon pasu-pasu.
  • UMPAMA ima hata tudosan hampir mirip tu Falsafah ni natua-tua.
    Molo mandok Umpama unang hata (isi) ni Umpasa didok jala sebalikna molo mandok Umpasa unang ma hatani Umpama didok, asa taparrohahon ma i molo mandok Umpama manang Umpasa.
FALSAFAH
1.     Dijolo raja sieahan, dipudi raja sipaimaon (Hormatan do natua-tua dohot angka raja).
2.     Sada silompa gadong dua silompa ubi,
Sada pe namanghatahon Sudema dapotan Uli.
3.     Pitu batu martindi sada do sitaon nadokdok (Unang maharaphu tu dongan).
4.     Jujur do mula ni bada, bolus do mula ni dame (Unang sai jujur-jujuri salani dongan, alai bolushon ma).
5.     Siboru buas siboru Bakkara, molo dung puas sae soada mara (Dame ma).
6.     Sungkunon poda natua-tua, sungkunon gogo naumposo (Bertanggung-jawab).
UMPASA
1.     Bintang ma narumiris tu ombun nasumorop,
Anak pe riris boru pe torop.
2.     Tubu ma hariara diholang-holang ni huta, dakkanai tanggo pinarait-aithon,
Tubu ma di hamu anak na marsahala dohot boru namartua, sitongka panahit-nahiton.
3.     Turtu ma ninna anduhur Tio ma ninna lote,
Hata nauli nadenggan naung dipasahat hamu
Sai unang ma muba unang mose.
4.     Si titik ma si gompa, Golang golang pangarahutna, 
Tung songon on pe sipanganon na tupa di jolonta on,
Sai godang ma pinasuna.
5.     Jolo tinittip sanggar 
Umbahen huru-huruan,
Jolo sinungkun marga
 
Asa binoto partuturan.
6.     Napuran tano-tano 
Rangging marsiranggongan,
Tung pe badanta padao-dao
Tondinta ma marsigomgoman.
7.     Tubu ma halosi di dolok ni Pintu batu,
Hami do na mangulosi Debata ma na mamasu-masu
8.     Sahat sahat di solu ma
Sai sahat ma tu bontean,
Nunga sahat hita mangolu
 
Sai sahat ma tupanggabean.
UMPAMA
1.     Hotang binebe-bebe, hotang nipulos-pulos
Unang hamu mandele ai godang do tudos-tudos.
2.     Dangka do dupang, Amak do rere
Ama do tulang, Anak do nang ibebere.
3.     Sinuan bulu sibahen nalas, Sinuan uhum sibahen nahoras.
4.     Manuk ni pealangge hotek-hotek laho marpira,
Nasirang marale-ale lobian namaten ina.
5.     Pago-pago taruge pauk-pauk hudali
Angka nasala pianuli, angka na denggan niulahi.


www.daunmas.net